ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ ឥទ្ធិពលវប្បធម៌ឥណ្ឌាលើខ្មែរ

ឥទ្ធិពលវប្បធម៌ឥណ្ឌា

យើងដឹងតាំងពីដំបូងមកហើយថាខ្មែរបានទទួលវប្បធម៌ឥណ្ឌាតាំងពីសតវត្សរ៍ទី ១ ម្លេះ ។ គឺតាមរយ: ហ៊ុន ទៀន ជាបុរសដែលរស់នៅតំបន់ដីកោះ ហើយបាននាំយកវប្បធម៌របស់ឥណ្ឌាមកកាន់ស្រុកហ្វូណាន វប្បធម៌ដំបូងគេនោះគឺវប្បធម៌នៃការគោរព រាជានិយមតាមបែបឥណ្ធា ។ រហូតមកដល់សតវត្សរ៍ទី ៥ ឥទ្ធិពលវប្បធម៌បានរីកសុះសាយយ៉ាងខ្លាំង ។វប្បធម៌ដែលអាចឱ្យយើងដឹងបានទាំងនោះមាន៖

Ø  អក្សរ :អក្សរគឺខ្មែរបានចម្លងយកពីអក្សរឥណ្ឌាខាងត្បូងរបស់រាជវង្ស បល្លវ: នាសតវត្សទី ៥ ទី ៦។

Ø  ភាសា: គឺមានវត្តមានភាសា សំស្រ្កឹត ដែលជាភាសាសម្រាប់មនុស្សជាខ្ពស់នៅស្រុកឥណ្ឌា ។

Ø  សាសនា: គឺមរតក សាសនាព្រាហ្មណ៍ និង ព្រះពុទ្ធ ព្រមទាំងទ្រឹស្តីនៃសាសនាទាំងនេះនៅមានភស្តុតាងបន្សល់ទុកតាមរយ:ប្រាសាទឥដ្ឋ និង ថ្ម ព្រមទាំងសំណង់ពីឈើរហូតដល់សហសម័យ ។

Ø  ស្ថាបត្យកម្ម : មាន ចម្លាក់  បដិមាសាស្រ្ត  តារាសាស្រ្ត  និង សោភ័ណវិទ្យា ។

Ø  អក្សរសីល្ប៍ :  និងទ្រឹស្តីគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបឥណ្ឌា ។ អក្សរសិល្ប៍មានរឿង រាមកេរ្តិ៍  មហាភារត:  ទេវកថា  គំនិតរាជាធិរាជជាដើម ។

Ø  ទំនៀមទំលាប់: ដូចជាជូតក្បាលនិងក្រមា   ការចិញ្ចឹមសត្វដូចជាចិញ្ចឹមគោ ការៀបចំពិលីការបូជា  មានពីធីបុណ្យ  ពិធីសែនព្រេន  និងការបូជាផ្សេងៗ ។

៨ តើវប្បធម៌នេះចូលមកកម្ពុជាដោយរបៀបណា?

យើងនិងលើសម្មតិកម្មតែពីរប៉ុណ្ណោះមកពិភាក្សា ៖

១ លោក ហ្សក  សឺដេស

គំនិតរបស់លោក សឺដេសត្រូវបានក្រសួងអប់រំជាតិបានយល់ស្របតាមមួយភាគធំគឺ

Ø  ព្រាហ្មណ៍ឥណ្ឌានិមន្តមកកម្ពុជាដោយខ្លួនឯង

Ø  ព្រាហ្មណ៍បង្រៀនទ្រឹស្តីសាសនា  បង្ហាត់ជំនាញស្ថាបត្យកម្ម  និងសិប្បកម្ម…..

Ø  ឈ្មួញឥណ្ឌារៀបការជាមួយនារីខ្មែរ រួចផ្សាយប្រពៃណីទំនៀមទំលាបដល់កូនចៅ

Ø  ខ្មែរទទួលយកដោយសន្តិវិធី  និងសតិសម្បជ្ជញ្ញ:របស់ខ្លួន  ដោយគ្មានការបង្ខំឱ្យប្រកាន់យក ។

២ លោក ម៉ៃឃើល  វីកឃើរី

លោកសឺដេសបានលើកឡើងថា៖

Ø  អ្នកដឹកនាំស្រុកអាយដឹងអំពីអត្ថិភាព និងអំណាចរបស់ព្រាហ្មណ៍តាមរយ:អ្នកជំនួញចេញពីក្នុងស្រុករបស់ខ្លួន  យករឿងរ៉ាវប្លែកៗនោះ មកនិទានប្រាប់

Ø  ទើបអ្នកដឹកនាំទាំងនោះបញ្ជូនយុវអភិជនឱ្យទៅសិក្សាពីព្រាហ្មណ៍នៅស្រុកឥណ្ឌាតែម្តង ។

Ø  ពួកគេមុខតែរៀនទ្រឹស្តីខាងសាសនា  ជំនាញស្ថាបត្យកម្ម  និងចម្លាក់ជាដើម។ ក្រៅពីការសិក្សាពួកគេអាចធ្វើដំណើរទស្សនាប្រាសាទនានា  នៅរាយប៉ាយក្នុងស្រុកឥណ្ឌា។

Ø  ដូច្នេះពេលពួកគេត្រឡប់មកស្រុកវិញ ក៏យកចំណេះដឹងទាំងនោះមកអនុវត្តន៍  ដោយកសាងជាប្រាសាទ ដែលប្រើប្រាស់គំនិតច្នៃប្រឌិតផ្ទាល់ខ្លួន ។  បើពុំដូច្នោះទេគេគួរតែឃើញប្រាសាទក្នុងរចនាបថសិល្ប: និងស្ថាបត្យកម្ម រវាងអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងស្រុកខ្មែរ និងឥណ្ឌាមុខជាមានលក្ខណ:ដូចគ្នាមិនខាន ។

Reference
វង់ សុធារ៉ា និង ណុប សុខា. ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរសម្រាប់សិក្សាថ្នាក់ឆ្នាំមូលដ្ឋាន. ២០១២